ایران؛ صدا و مسیر نجات کشورهای بی‌ساحل
در روزگاری که ژئوپلیتیک منطقه‌ای دوباره اهمیت یافته و نبردها نه فقط با سلاح، که با خطوط ریلی، گذرگاه‌های مرزی و کریدورهای تجاری تعیین می‌شود، سفر معاون اول رئیس‌جمهور ایران به ترکمنستان، معنایی فراتر از یک حضور دیپلماتیک معمول داشت.
به گزارش نبأپرس، دکتر محمدرضا عارف، در رأس هیأتی، در «سومین کنفرانس کشورهای در حال توسعه محصور در خشکی» در شهر آوازه حضور یافت؛ نشستی با محوریت همکاری‌های منطقه‌ای برای توانمندسازی کشورهایی که از دسترسی مستقیم به آب‌های آزاد محروم‌اند. برای بسیاری از این کشورها، ایران نه فقط یک همسایه، که یک مسیر حیاتی است؛ راهی برای رسیدن به بازارهای جهانی، برای عبور از محدودیت‌های جغرافیایی و برای تنفس اقتصادی.
عارف در سخنرانی رسمی خود، با تأکید بر ظرفیت‌های ترانزیتی ایران، یادآور شد که جمهوری اسلامی نه‌تنها از مسیرهای جاده‌ای و ریلی پیشرفته برخوردار است، بلکه توانسته در سال گذشته، رکورد ۲۰ میلیون تُن ترانزیت کالا را به ثبت برساند. این آمار به‌خودی‌خود، پیامی روشن به کشورهایی چون افغانستان، ارمنستان، ترکمنستان، ازبکستان و دیگر همسایگان محصور در خشکی دارد: «ایران آماده است تا حلقه اتصال آنها با جهان باشد.» اما آنچه این حضور را به سطحی فراتر برد، ورود عارف به مسائل سیاسی و انسانی بود. او در بخشی از سخنرانی خود، نگاهی به فاجعه انسانی غزه انداخت و جمله‌ای گفت که در فضای سالن طنین انداخت: «غزه، امروز محصورترین منطقه جهان است.» او خواستار توقف فوری حملات، آغاز آتش‌بس و ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه شد و از نهادهای بین‌المللی خواست سکوت خود را بشکنند. این سخن، زمانی بیان شد که بسیاری از رهبران جهانی، هنوز ترجیح می‌دهند در برابر فاجعه غزه، یا لب فرو بندند یا در لفافه حرف بزنند.
حضور عارف در حاشیه اجلاس نیز فعال و هدفمند بود. او در دیدار با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، به‌صراحت از بی‌عملی نهادهای بین‌المللی در قبال تجاوزات مکرر به حریم ایران و مردم فلسطین انتقاد کرد. از دبیرکل خواست موضعی روشن و مسئولانه در برابر جنایات آشکار اتخاذ کند و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در برابر حملات هسته‌ای به تأسیسات غیرنظامی ایران، به وظایف خود عمل کند.
دیدارهای دیگر او با رؤسای‌جمهور ترکمنستان، ارمنستان و لیبی نیز حامل پیام‌هایی روشن بود: توسعه همکاری‌های دوجانبه، اتصال پروژه‌های زیرساختی، هم‌افزایی در حوزه انرژی و ترانزیت، و مهم‌تر از همه، تکیه بر راه‌حل‌های بومی به جای مداخلات بیگانگان.
در پایان اجلاس، سندی تحت عنوان «برنامه آوازه ۲۰۳۴» منتشر شد؛ سندی که بر بهبود زیرساخت‌ها، دیجیتالی‌سازی مسیرهای ترانزیتی، تسهیل دسترسی به بازارها و گسترش همکاری میان کشورهای محصور در خشکی تأکید داشت. ایران، از اولین کشورهایی بود که از این سند استقبال و برای میزبانی کمیسیون‌های مشترک و پیگیری طرح‌ها اعلام آمادگی کرد.
سفر معاون اول رئیس‌جمهور به کنفرانس آوازه، از آن جنس مأموریت‌هایی است که کمتر مورد توجه افکارعمومی قرار می‌گیرد، اما در آینده نه‌چندان دور، اثرات عمیق آن در سطوح اقتصادی، سیاسی و حتی امنیتی منطقه نمایان خواهد شد. در زمانی که بسیاری، نقش خود را در منطقه تنها با موشک و بیانیه تعریف می‌کنند، ایران نشان داد که می‌توان با قدرت نرم، با دیپلماسی اقتصادی و با نگاه انسانی نیز محور تأثیر و نفوذ بود.
سفر عارف، صرفاً یک سفر رسمی نبود؛ یک موضع‌گیری بود. موضعی صریح، مدبرانه و هوشمندانه.
مشاور و دستیار ویژه معاون اول رئیس‌جمهور
منبع: روزنامه ایران، ۱۶ مرداد ۱۴۰۴
لینک خبر: