شجاعانه با تمام ناملایمات زندگی بجنگید
متخصص اعصاب و روان با اشاره به سختی ها و شیرینی های زندگی گفت: شجاعانه با تمام ناملایمات زندگی بجنگید.
به گزارش نبأپرس، یک متخصص تمام عیار که به محض ورود به اتاق مطبش می‌توانی تمام رازهای نهفته زندگی ات را برایش بگویی،خجالت نکشی و یک گوش شنوا که می فهمد چه می گویی.به طور حتم می شود گفت ویژگی مهم هر روانپزشک و روانشناس این است که رازدار بیمارش باشد.مدت ها بود در پی این بودم که با یک پزشک در حیطه اعصاب و روان گفتگو کنم و در بین تمام گزینه هایم هیچکس را شایسته تر از دکتر علی محسنیان ندیدم.روانپزشکی به شدت باسواد،مهربان،فرهیخته و با دانش به روز.گفتگو با دکتر علی محسنیان فارغ از تمام چالش هایی که داشت خیلی آموزنده بود.حرف هایش را بخوانید حتماً شما هم مثل من خیلی چیزها یاد خواهید گرفت.
___________
* دکتر محسنیان مختصری از خودتان می گویید؟
سلام به همه خوانندگان خوب شما.دکتر علی محسنیان هستم.متولد سال ۱۳۵۹.متخصص اعصاب و روان (روانپزشک ).از سال ۱۳۹۴ به عنوان روانپزشک و رواندرمانگر مشغول به کار هستم.تحصیلاتم را ابتدا در رشته پزشکی عمومی خونده ام به مدت هفت سال.سال هزار و سیصد هفتاد و هفت وارد دانشگاه تهران شدم و سال ۱۳۸۴ از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شدم و تقریبا تا سال نود به عنوان پزشک عمومی فعالیت و طبابت کردم.یک سال به عنوان جراح عمومی وارد تخصص جراحی عمومی شدم.یک سال هم فعالیت کردم ولی احساس کردم که علاقه ای به جراحی ندارم و در همان یک سال جراحی عمومی به روانپزشکی علاقمند شدم و تخصص روانپزشکی (اعصاب و روان) گرفتم.در حال حاضر در مطب شخصی ام به درمان بیماران و مراجعینم مشغولم.
________
* به این فکر می کردید روزی روانپزشک شوید؟
اصلاً به روانپزشکی فکر نمی کردم.از سن چهار پنج سالگی خیلی دوست داشتم وقتی بزرگ شدم جراح شوم.با اینکه بعد از کار در رشته پزشکی عمومی یک سال هم کار جراحی انجام دادم ولی جراحی هم حالم را خوب نمی کرد و آمدم به سمت روانپزشکی.از دوران نوجوانی خیلی به مسائل عرفان،روانشناختی،خودِ روانشناسی،فلسفه علاقه داشتم،خیلی مطالعه می کردم و همیشه برام اولویت داشت.دورانی که پزشکی عمومی می خواندم به روانپزشکی علاقمند شدم و بعد هم که از جراحی عمومی انصراف دادم به سمت روانپزشکی سوق داده شدم.همه ی احساسم می گوید بهترین کار ممکن را انجام دادم و تمام رسالتی است که من به عنوان یک روانپزشک می توانم در قبال بیمارانم انجام می دهم.
________
* چرا اکثر مردم از رفتن پیش روانپزشک،روانشناس و مشاور وحشت دارند یا کسر شأن می دانند و به هر دلیلی نمی خواهند قبول کنند که به روانپزشک هم احتیاج دارند؟
بخش مهمی از این عدم آگاهی برمی گردد به مسائل فرهنگی.آدم ها به خاطر ناآگاهی به همدیگر اَنگ می زنند.یکی از توهین هایی که با کمال تأسف آدمها به هم می کنند گفتن همین الفاظ است که مثلاً برو دیوانه،برو روانی.این توهین های سخیف نه فقط در فرهنگ ما در تمام دنیا همه گیر شده است و از آنجایی که در گذشته دسترسی به سیستم مغز و روان سخت بوده و این دسترسی را یک چیز ماورایی می دانستند.بیمارهای روانی صدها سال قبل سراغ جادوگرها می رفتند.خوشبختانه با توجه به پیشرفت علم و آگاهی آدمها خیلی خیلی کمتر شده نسبت به قبل و مردم راحت تر به روانپزشک و روانشناس مراجعه می کنند هر چند به مقدار کم از اون نااگاهی هنوز در برخی جوامع وجود دارد.من به عنوان یک روانپزشک معتقدم همه ی آدم ها تأکید می کنم تمام آدم ها یک جایی یک روزی بنا بر شرایط جامعه و دغدغه هایی که وجود دارد به روانپزشک و روانشناس نیاز دارند.
________
* با دیدن چه علائمی باید به افسردگی،استرس و اضطراب شک کرد؟
شخص در خودش فرو برود،کم حرف شود،دلشوره شدید داشته باشد،پرخاشگری کند،تحمل شرایط برایش سخت باشد،اعتماد به نفس شخص کاهش یابد و مُدام در حال سرزنش کردن خود باشد.وقتی فرد عملکردی که سابق داشته را دیگر نداشته باشد و سطح انرژی اش افت پیدا کند،فردی که قبلاً آرام بوده و حالا تحریک پذیر شده و مُدام در انتظار اتفاق بد است باید به اضطراب و افسردگی شک کرد.حتی به کسی که قبلاً روی پا بند نبوده و حالا گوشه گیر و منزوی شده هم باید شک کرد که حتماً دچار اضطراب و افسردگی است.نباید درمانش را به تعویق انداخت و از کنارش به سادگی گذشت.
________
* به خاطر سَبک زندگی امروزی مردم افسردگی اینقدر زیاد شده؟
متأسفانه افسردگی در تمام دنیا زیاد شده است.انسان موجودی اجتماعی است و همیشه به صورت قبیله ای و اجتماعی زندگی کرده.همین اجتماعی شدن باعث افزایش سروتونین در مغز می شود.سروتونین اسید آمینه اصلی ضد افسردگی در مغز است.در حال حاضر با افزایش شیوع استفاده از فضای مجازی.پیشرفت تکنولوژی و چون فردگرایی در انسانها خیلی زیاد شده است.انسان ها از آن شیوه اجتماعی،خانوادگی به فردگرایی روی آوردند.فردگرایی و آن سَبک را انتخاب کردند.یکی از هزاران تبعات این فردگرایی افسردگی است که هر روز بیشتر می شود و اعتقادات مذهبی مردم نسبت به گذشته خیلی کم شده است.مگر این خدای سی سال و صد سال پیش نیست پس چرا مردم قدیم شادتر و دلخوش تر بودن.با قوی تر بودن به راحتی می توان از پس مشکلات برآمد.
___
* با دیدن چه علائمی باید به افسردگی،استرس و اضطراب شک کرد؟
شخص در خودش فرو برود.کم حرف شود.دلشوره شدید داشته باشد.پرخاشگری کند،تحمل شرایط برایش سخت باشد.اعتماد به نفس شخص کاهش یابد و مُدام در حال سرزنش کردن خود باشد.وقتی فرد عملکردی که سابق داشته را دیگر نداشته باشد و سطح انرژی اش افت پیدا کند،فردی که قبلاً آرام بوده و حالا تحریک پذیر شده و مُدام در انتظار اتفاق بد است باید به اضطراب و افسردگی شک کرد.حتی به کسی که قبلاً روی پا بند نبوده و حالا گوشه گیر و منزوی شده هم باید شک کرد که حتما دچار اضطراب و افسردگی است و نباید درمانش را به تعویق انداخت و از کنارش به سادگی گذشت.
____
* بدترین اتفاق در افسردگی چیست.فردی که دچار این بیماری می شود معمولاً چه عادت هایی دارد؟
بدترین اتفاق ناامید شدن و میل به نبودن است.این افراد اغلب منفی نگر هستند.دائم عذاب وجدان دارند،جنبه های منفی زندگی را می بینند.باید متوجه باشیم افرادی که دچار افسردگی می شوند چرا دیگر هیچ چیزی مثل قبل خوشحالشان نمی کند.این عدم خوشحالی مسئله بزرگ و خطرناکی است.افسردگی شوخی نیست و نباید سرسری از کنار آن گذشت و آن را ساده نگاه کرد.افسردگی در کودکان،نوجونان و حتی بزرگسالان متفاوت است و به طبع درمانش هم فرق می کند.
____
* چه باورهای اشتباهی درباره ی افسردگی وجود دارد؟
باورهای اشتباه درباره ی افسردگی این است که افسردگی هیچوقت خوب نمی شود،درمانی برایش وجود ندارد.شخص افسرده دیوانه است و بیماری روانی دارد،در حالی که اصلاً اینگونه نیست.افسردگی مثل هر بیماری دیگری قابل درمان است چه بسا راحت تر.اشتباه دیگر درباره ی افسردگی اینکه خود به خود خوب می شود و موضوع مهمی نیست.چیزی که این روزها خیلی می شنوم منم افسرده ام و موضوع مهمی نیست.این نوع حرف زدن بیماری را تشدید می کند و شخص افسرده اعتمادش را از دست می‌دهد.افسردگی بیماری قابل حل و درمان است که با حرف زدن و تجویز دارو حل می شود.درباره ی افسردگی باید برون ریزی داشت،گفتگو کرد و دنبال درمان بود و البته درمان درست،اصولی و زیر نظر متخصص.
___
* به تازگی روشی ابداع شده به نام تحریک مغناطیسی مغز که اگر دارودرمانی،رواندرمانی جوابگو نباشد از آن استفاده می شود شما هم برای درمان بیمارانتان از این روش استفاده می کنید؟
تحریک مغناطیسی مغز یا (RTMS) روشی نوین در درمان بسیاری از بیماری‌های اعصاب است که با ایجاد یک میدان مغناطیسی مثل آهنربا شروع به تحریک نورون‌های عصبی و ترشح واسطه های شیمیایی یا همان نوروترانسمیترها در مغز می کند.دقیقاً همان کاری که دارو انجام می دهد ولی دقیق تر و فقط روی همان ناحیه مورد نیاز مغز برای درمان.این روش باعث فعال شدن و بیدار شدن نورون‌ها و مدارهای مغزی و به اصطلاح سیکنورونیزه شدن انها،بسته به منطقه تحریک و نوع بیماری می شود.این مِتُد کاملاً بی خطر،بدون عارضه و بر اساس تأییدیه سازمان FDA آمریکاست و در درمان بیماری‌هایی مثل افسردگی،اختلالات اضطرابی و پنیک،اختلال وسواس،دردهای مزمن با منشأ عصبی مانند فیبرومیالژیا و سندروم روده تحریک پذیر،سردردهای مزمن تنشی و میگرن،کاهش علائم لرزش و کندی حرکتی در پارکینسون،بهبود علائم شناختی در آلزایمر و وزوز گوش و غیره مؤثر است.من هم در مطبم از این روش نوین و کاربردی برای درمان بیمارانم استفاده می کنم.
____
* درباره ی افسردگی پنهان نظرتان چیست؟
افسردگی پنهان بیماری شایعی است.در مورد اشخاصی که خودشان به این باور نرسیدن که افسرده شدند و علائمی دارند که این موضوع را مشهود می کند.مثل اختلال عملکرد در محیط کاری،بین فردی.مثل سابق نمی توانند فعالیت و رفتار کنند و توانایی سابق را ندارند.مثل قبل خوشحال نیستند،چیزهایی که قبلاً برایشان لذت بخش بوده دیگر نیست،کاری نمی توانند انجام دهند ولی در همان حال فعال هستند،در بین مردم هستند،کار و فعالیت می کنند حتی می توانند آدمهای موفقی باشند اما افسردگی پنهان هم دارند که حتماً نیاز به درمان اساسی دارند.
___
* افسردگی در نوجوانان چطور؟این هم باید یک موضوع جدی باشد که والدین از آن شکایت دارند؟
افسردگی در نوجوانان را باید خیلی جدی گرفت.علائم نشان دهنده افسردگی در نوجوانان تغییرات احساسی است.احساساتی مثل غم و اندوه که می تواند شامل گریه بدون دلیل مشخص باشد.سرخوردگی یا احساساتی هایی مثل خشم حتی در مورد مسائل کوچک،احساس ناامیدی یا خالی بودن خلق و خوی تحریک پذیر،از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیت های معمول،از دست دادن علاقه.درگیری با خانواده و دوستان،اعتماد به نفس پایین،احساس بی ارزشی یا گناه،فکر دائم به شکست های گذشته یا سرزنش مبالغه آمیز یا انتقاد از خود،حساسیت شدید به طرد شدن یا شکست و نیاز به اطمینان بیش از حد،مشکل در تفکر،تمرکز،تصمیم گیری و به خاطر سپردن مسائل،این احساس مدام که زندگی و آینده تیره و تار است،افکار مکرر مرگ یا خودکشی.
____
* تغییرات رفتاری در افسردگی نوجوانان وجود دارد.چیزی که باعث نگرانی شود؟
بله و به شدت خطرناک است.اگر نوجوانی این علائم را داشت و یا تغییری در او احساس کردید زنگ خطر است.تغییرات رفتاری مثل خستگی و از دست دادن انرژی،بی‌خوابی یا خواب زیاد،تغییر در اشتها،کاهش اشتها،کاهش وزن یا افزایش میل به غذا و افزایش وزن،استفاده از الکل و مواد مخدر،بی قراری به عنوان مثال تکان دادن مکرر دستها یا پاها،ناتوانی در نشستن آرام،کند شدن تفکر،صحبت کردن یا حرکات بدن،شکایت مکرر از سردرد و دردهای بدن بدون دلیل که ممکن است شامل ملاقات مکرر با مشاورین مدرسه باشد.انزوای اجتماعی،عملکرد ضعیف در مدرسه یا غیبت مکرر از مدرسه،توجه کمتر به بهداشت شخصی یا ظاهر،انفجارهای خشم،رفتارهای مخرب و خطرناک یا سایر رفتارهای آسیب زننده،خودآزاری به طور مثال بریدن یا سوراخ کردن یا خالکوبی بیش از حد و در نهایت که از همه خطرناک تر است تهیه برنامه خودکشی یا اقدام به خودکشی.
____
* چطور می شود در برابر افسردگی که این روزها خیلی ها را درگیر کرده تسلیم نشد؟
اصطلاحی است به نام (LEST TAILK) یعنی بیا حرف بزنیم.از افسردگی نباید فرار کرد.اصولاً از هیچ چیزی نباید فرار کرد.انسان زاده شده تا از پس مشکلاتش بر بیاد و برای آنها بجنگد.وقتی درباره ی مشکلات حرف بزنید،گفتگو کنید تقریباً احساس سبکی و آرامش زیاد می کنید.درباره ی افسردگی نباید ترسید.مطمئن باشید که این هم مثل هر بیماری دیگری قابل حل شدن است.حرف زدن حلال تمام مشکلات است.افسردگی ترس ندارد.چیز عجیب و غریبی نیست.خیلی وقت ها حرف نزدن و تخلیه نکردن افکار بلای تمام رنج ها می‌شود.
____
* بنا بر شرایط بیمارتان گاهی مجبور به تجویز دارو هستید.داروهایی که بر مغز اثر می گذارد تا آرامبخش باشد.این داروهای وابستگی ایجاد نمی کند و خطرناک نیست؟
هر داروی شیمیایی که وارد بدن شود به راحتی می تواند وابستگی ایجاد کند.مثل آنتی بیوتیک یا داروی مسکن زیاد از حد مصرف وابستگی ایجاد می کند اما اگر تحت نظارت باشد و داروی هایی که زیر نظر پزشکتان به شما داده می شود را درست مصرف کنید،سَر خود چیزی نخورید.کسی که برای اولين بار به افسردگی دچار می‌شود یک دوره شش ماهه درمان و دارو را سپری می کند و روانپزشک در تمام مدت حواسش به بیمار و مراجعه کننده اش هست و با نظارت پزشک دارو شروع می‌شود و با نظارت پزشک دارو قطع می‌شود.داروها تحت نظارت روانپزشک کم یا زیاد می شود.گاهی داروها جایگزین می شود تا اثربخش باشد.هیچ دارویی هیچوقت وابستگی ایجاد نمی کند اگر درست و بی حد استفاده نشود.
____
* خیلی از افراد شاد هستند.غذای خوب می خورند،مسافرت می روند،کار می کنند اما خیلی غمگین هستند همه ی این موارد می تواند نشانه افسردگی باشد؟
افسردگی یک سری نشانگان دارد که طبق سازمان جهانی روانپزشکی بیمار،مراجع و فرد باید آن نشانگان را پُر کنند تا به طور دقیق بگوییم فرد افسرده است یا خیر.فرد افسرده به راحتی می تواند به ظاهر خودش به بهترین شکل ممکن برسد و حتی به تمام کارهای روزمره خودش.تفریح و مهمانی برود.حتی زندگی مرفه و خوبی داشته باشد اما به افسردگی پنهان مبتلاست.خیلی از افسردگی ها درونی است که با دارودرمانی درمان می شود و بعضی از افسردگی ها به خاطر شرایط جامعه بیرونی هستند که احتیاج مُبرم به رواندرمانی دارند.
___
* خیلی از افراد ممکن است حتی برای یک بار فکر خودکشی به ذهنشان رسیده باشد و درباره ی خودکشی فکر کرده باشند حالا به هر روشی که یاد گرفتند،مهم ترینش که این روزها بین جوانان زیاد دیده می شود خودکشی با قرص برنج است؟
با توجه به افزایش شیوع افسردگی و با کمال تأسف سطح کاهش اعتقادات مردم و فردگرایی مسئله پوچی و میل به از بین بردن خود خیلی زیاد شده است.در علم روانپزشکی و روانشناسی خودکشی همیشه معضل بی حدی بوده.مسئله ای که خیلی می تواند بازدارنده باشد سطح اعتقادات مردم است.متأسفانه در تمام دنیا با توجه به کاهش سطح اعتقادات مذهبی مردم خودکشی زیاد شده است.اگر اعتقادات مردم اعتقاد و مذهب درستی باشد به راحتی می‌توان جلوی این اتفاق را گرفت.وقتی معتقد باشی به خداوند که می تواند گره گشای همه ی اتفاقات خوب و بد باشد هرگز در هیچ جای دنیا چیزی به اسم خودکشی نباید وجود داشته باشد.
________
* بسیاری از افراد احساس خوشبختی نمی کنند؟از طرفی دیگر برخی افراد با وجود اینکه خیلی گرفتارند روحیه شادی دارند!چرا این تناقض وجود دارد؟
در پیشرفته ترین کشورهای دنیا از هر پنج فرد بزرگسال یک نفر در دوره ای از زندگی اش نیازمند روانپزشک می شود.از هر دو ازدواج یکی به طلاق ختم می شود.از هر چهار نفر،یک نفر داروی اعصاب مصرف می کند و این مسئله ربطی به بیکاری و وضعیت وخیم اقتصادی و محدویت های جهان سومی ندارد.واقعیت این است که شاد نبودن در وجود بسیاری از انسانها برنامه ریزی شده است.آنها در زمان کودکی توسط والدین سمی آموزش دیده اند که ناشاد باشند و الآن دارند آن نمایشنامه را مو به مو اجرا می کنند.پس لطفاً کودکان خود را طوری تربیت کنید که خوش بین،با محبت،توانا و صد البته شاد باشند.شادی حق تمام انسان های جهان است.شاد باشید حتی با کوچترین چیزهایی که دارید.
________
* چرا صحبت با کودکان هوش کلامی آنها را افزایش می دهد؟
برخی از کودکان بیش از آنکه به مدرسه بروند دامنه لغاتشان بالاست و به خوبی صحبت می کنند.از طرف دیگر مهارت‌هایی کلامی در برخی دیگر بسیار محدود است و این امر می‌تواند مشکل اساسی برای آنها باشد زیرا معمولاً یک معلم از مهارت‌های گفتاری کودکان به هوش و استعداد آنها پی می برند.بدین ترتیب اگر کودکی چنین مهارتی را نداشته باشد چه درست چه غلط کُند ذهن محسوب می‌شود.با رعایت دو نکته می توان محیطی را فراهم کرد که مهارت‌های گفتاری کودک در آن به خوبی تقویت شود.اول در دوران جنینی صداهایی را که برای جنین مفید است به گوش او برسانید،مثلاً آواز بخوانید،چیزی را زمزمه کنید و یا موسیقی گوش کنید.اگر پدر هستید کنار همسر خود بنشینید و با او و فرزندتان مستقیم صحبت کنید.دوم بعد از به دنیا آمدن فرزندتان در تمامی حالات صحبت کردن،آواز خواندن و گوش دادن به موسیقی را ادامه دهید.در طول روز همینطور که در کنار کودک نوپای خود راه می روید با لغاتی ساده ولی (نه به زبان کودکانه) به او بگویید که مشغول انجام چه کاری هستید،تلفظ درست لغاتی که او به کار میبرد را آنقدر تکرار کنید تا خودش آنها را اصلاح کند.مثلا هنگام استفاده از جاروبرقی برایش توضیح دهید که این دستگاه برای چیست و چه کاری انجام می دهد و حتی موتور آن باعث ایجاد مکش و تمیز کردن می‌شود.بدین شکل هوش و قدرت کلامی کودک به طرز شگفت‌انگیزی رشد می کند.
________
* درباره ی اختلال پیش فعالی در بین کودکان هم می گویید؟
اختلال پیش فعالی در حال حاضر روی لبه تیغ راه می رود.این هم به خاطر سَبک زندگی مردم است.چون این پیش فعالی کودکان خیلی بیش از حد تشخیص داده می‌شود.در قدیم بچه ها در کوچه بازی می کردند و خانه ها حیاط بزرگ داشتند و بچه ها به راحتی انرژی خودشان را تخلیه می کردند.یک بچه کوچیک به میزان زیادی انرژی دارد و همیشه در تلاش است هر جوری می تواند انرژی اش را با بازی کردن،شادی کردن،تحرک زیاد تخلیه کرد با توجه به افزایش شهرنشینی،مسائل اقتصادی،کوچ به سمت آپارتمان نشینی و خانه های کوچیکتر،کم شدن تحمل والدین و اینکه به خاطر نداشتن امنیت بچه ها نمی توانند به راحتی در کوچه بازی کنند و مدام موبایل و گوشی در دستشان است و این تخلیه انرژی به سختی صورت می گیرد.وقتی در یک جای کوچک بچه پرانرژی و پر تحرکی رو می بینید بهش ADHD می گوییم.ولی اختلال پیش فعالی به طور کلی به خاطر شرایط استرسی محیطی در مادر در دوران بارداری،آلاینده های محیطی،مواد غذایی که افزودنی دارد خیلی بیشتر شده است.بچه ها باید زندگی کنند و بچگی را با همه زیبایی و لطافت و خاطرات قشنگی که دارد بچگی کنند.چیزی که هرگز و هرگز جایگزینی ندارد.
________
* این پیش فعالی بین بزرگترها مخصوصاً بچه‌های مدرسه ای و دانشجویان هم می تواند وجود داشته باشد؟
در علم روانپزشکی اصطلاحی به نام اختلال پیش فعالی و اختلال توجه و تمرکز در بالغین داریم که بهش (ADULT ADHD) می گویم که خیلی وقت ها در دوران بزرگسالی و در بالای هجده سالگی تشخیص داده می شود.علامت های متفاوتی دارد.مثل اینکه احساس می کنید از زندگی عقب افتادید.تمرکز کافی ندارید.بعضی چیزها را فراموش کنید.زندگی بی نظم شده،سر وقت کارهایتان را انجام نمی دهید.دیر به خواب می روید،در طول روز خواب آلودگی دارید و زندگی براتون بی نظم شده و آشفته به نظر می رسید.
___________
* افسردگی،اضطراب و استرس قطعاً بی‌خوابی و پرخوابی افراطی دارد چطور باید این استرس را مدیریت کرد؟
برای کنترل استرس چیزی که به شدت موثر است و خیلی اهمیت دارد اینکه باید بخواهیم و خودمان به خودمان کمک کنیم.یکی از چیزهایی که بی‌شک برای کنترل و مدیریت استرس می‌شود در همه حال انجام داد ورزش منظم است حتی یک پیاده روی ساده خیلی زیاد از شدت استرس حاکم بر بدن کم می کند.تکنیک هایی مثل ریلکسیشن و تمرین و آموزش آرام سازی بدن و یا همان ذهن آگاهی.افزایش اعتقادات مذهبی به طور دقیق منظورم این است که اگر هر شخصی به خدا،مذهب و چیزی که در سرشت و سرنوشت خودش دارد مقید و معتقد باشد قطعاً اضطراب کمتری را تحمل خواهد کرد.مسئله بعدی رفت و آمد با کسانی که دوستشون دارید از فامیل بگیر تا یک رفیق شش دانگ که می تواند برای ساعتی تأثیر خوب روی شما بگذارند و فرار نکردن از احساسات.چه خوب چه بد.
________
* درباره ی آلزایمر هم که این روزها خیلی زیاد شده حتی در بین افراد کم سن و سال هم توضیح میدهید؟
در علم روانشناسی و خاص تر در روانپزشکی اصلاحی داریم به نام زوال عقل یا دمانس (DEMENTIA) که آلزایمر یک نوع از زوال عقل است.این اتفاق بعد از شیوع ویروس و بیماری کرونا به وجود آمد و در بین افراد کم سن و سال.حالا این اتفاق یا بعد از زدن واکسن هایی که بوده به وجود آمده یا بعد از مبتلا شدن به خود ویروس کرونا.البته آلزایمر یا همون زوال عقل یک بیماری ارثی است که این روزها خیلی زیاد شده بین افرادی که زیر ۶۵ سال هستند.خیلی اتفاقات می تواند باعث زوال عقل شود.مثل مصرف الکل،دیابت،فشار خون بالا،مصرف مواد محرک و مخدر،بی تحرکی،نداشتن مطالعه کافی.افسردگی،اضطراب و استرس هایی که درمان نشدن.ضربه های شدید و متعدد به سر که منجر به بیهوشی شود یا ضربه های متعدد به سر.یک سری از غذاهای فرآوری شده،رادیکال آزاد و آلودگی هوا در ابتلا به آلزایمر دخیل هستند و راه پیشگیری و درمان ورزش منظم.دوری از مواد مخدر و دخانیات.زندگی سالم.خوراکی های سالم و داشتن روحیه خوب و امید و عبادت.
__________
* یک روانپزشک و روانشناس حرفه ای چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
حتماً باید به بیمار و مراجع اش متعهد باشد،رازدار بیمارش باشد،کاملاً به بیمارش گوش کند،دردهای بیمارش را بفهمد،برای ذره ذره درد،رنج،غم و مشکلات بیمارش ارزش بگذارد و برنامه داشته باشد.کسی که به روانپزشک و روانشناس مراجعه می کند حتماً به امیدی آمده و بی انصافی است اگر امید کسی را ازش بگیریم.از همه مهم تر اینکه به بیمارش وفادار باشد.این وفاداری آنقدر باید زیاد باشد که بیمار اعتماد کند به پزشک برای شروع درمان،تشخیص و حتی خاتمه درمان.روانپزشکی رشته خطیری است و سراسر رازداری و احساس مسئولیت.
___________
* چه عواملی باعث اضطراب می شود؟
یک سری عوامل برمی گردد به مسائل اجتماعی و می تواند همه چیز را درگیر کند.یک سری عوامل اجتماعی هستند.مثل تنها شدن انسانها،پرسه زدن در فضای مجازی که مهمترینش اینستاگرام است که همه را درگیر خودش کرده که مُدام در پی اخبار فیک،شایعه و دروغ به مردم است.ااین درگیری و پرسه زدن در فضای مجازی باعث اضطراب می شود.یکی دیگر از عواملی که باعث اضطراب می شود عوامل اقتصادی است که در حال حاضر بخش مهمی از جامعه درگیر همین مشکل اقتصادی هستند و بعد هم بی تحرکی.
________
* درمان افسردگی بدون دارو هم امکان دارد؟
بله اما در موارد خفیف و متوسط افسردگی رواندرمانی مؤثر خواهد بود ولی در موارد شدید یک روشی را باید استفاده کرد که تغییرات شیمیایی مغز را دوباره جایگزین کند حالا یا با دارودرمانی و رواندرمانی و چه با لایف استایل و تغییر شیوه و سبک زندگی و در موارد شدیدتر یا با تحریک مغناطیسی مغز که اون هم روش های خاص خودش را دارد.ولی در هر صورت چه با دارودرمانی چه با رواندرمانی افسردگی خوب می‌شود.
________
* جلوی نشخوار فکری را چطور می شود گرفت؟
یکی از راه هایی که می شود جلوی این نشخوار فکری را گرفت اینکه بنویسم.نوشتن همه ی احساسات منفی را تخلیه می کند.حتی درباره ی افکار مثبت وقتی می گویند بنویسید تا اتفاق بیافتد.درباره نشخوار فکری هم ماجرا به همین شکل می تواند باشد.انسان تنها موجودی است که می تواند درباره ی فکرهای که دارد باز هم فکر کند.وقتی ما افکارمان را به چالش بکشیم به راحتی می شود آن نشخوار فکری را از بین برد.البته می شود از رواندرمانگر هم کمک گرفت اما هیچ چیزی بهتر از نوشتن نیست.اتفاقات خوب و مثبت را بنویسد تا اتفاق بیافتد.نوشتن و تخلیه احساسات حتی خشم جلوی اون نشخوارهای فکر را می گیرد.
________
* جرأت نه گفتن و قاطعیت را چطور باید یاد گرفت؟
قاطعیت همیشه به این معنی نیست که بی ادب باشیم یا فقط به خودمان فکر کنیم.وقتی قاطعانه رفتار می کنیم،بدون این که تحت تأثیر هیچ شخص یا موقعیتی قرار بگیریم،به احساسات و عقاید خودمان احترام می گذاریم.در مورد بسیاری از افراد اتفاق می افتد که وقتی برای خرید می روند یک یا دو دوست خود را همراه خود می برند و پس از امتحان لباس هایی که انتخاب کرده اند و از آنها خوششان آمده از دوستان خود نظرخواهی می کنند که ظاهرشان چگونه شده است.وقتی چیزهای که دوست دارید را انتخاب کرده اید،فقط شما می توانید بگویید خوب است یا نه،اگر آنها بگویند خوب نیست پشیمان می شوید و این یعنی شما چیزهایی را خریداری می کنید که دوست ندارید اما دوستان شما دوست دارند.تربیت خود برای قاطع بودن به شما کمک می کند تا با احترام و باورمندی زندگی کنید.همچنین به شما کمک می کند تصمیمات مهمی را در زندگی خود بگیرید بدون اینکه تحت تأثیر هیچکس قرار بگیرید.
___________
* در مورد حقایق زندگی باید تسلیم بود یا بی تفاوت؟
قطعاً که بی تفاوت نباید بود.حتی تسلیم هم نباید بود.زندگی می گذرد و ما هم به دنبال زندگی.باید حقایق زندگی را بفهمیم.این تفکر همه یا هیچ است.یواش یواش باید به پذیرش رسید و در مقابل با حقایق روبرو شد و حقایق را از غیر حقایق تشخیص داد و به آنها بها داد و برایشان ارزش گذاشت.گاهی حقیقت های تلخ زندگی هم می تواند چاره راه باشد.ممکن است فهمیدن و شنیدن حقیقت و اتفاق ما رو بهم بریزد اما یک خوبی دارد این است که دروغی را باور نکردیم.حقیقت ممکن است گاهی تلخ باشد اما حتماً مزه شیرینی خواهد داشت.از هیچ حقیقتی در زندگیتون فرار نکنید حتی اگر به ضررتون بود.
________
* چند راهکار اساسی می گویید برای از بین بردن یا کاهش دادن استرس؟
ورزش منظم.دوری از مواد غذایی محرک.عبادت کردن.تمرین های تن آرامی و ذهن آگاهی.مطالعه کتاب هایی که دوست دارید،خواب کافی،امید به آینده و ارزشمندی برای خود.استرس زندگی را تباه می کند.پس هیچوقت بی جهت به خودتان استرس ندهید.زندگی به هر حال می گذرد و نهایت این مقصد به بهشت ختم می شود پس خوب زندگی کنید و با آرامش.
________
* خیلی درباره ی خواب خوب و با کیفیت صحبت شد.این خواب چقدر برای انسان اهمیت دارد؟
خیلی خیلی زیاد.خواب بهترین نعمت خداست این را جدی می گویم.قبل از ساعت دوازده شب باید خوابید.بیشتر کسانی که شب زنده داری می کنند زندگی کم کیفیت تری دارند و خواب خوب نشانه سلامت مغز است و خواب خوب با سلامت مغز به شدت مرتبط است.در علم روانپزشکی ثابت شده که خواب زیر شش ساعت و خواب بالای دوازده ساعت می تواند ریسک سکته های مغزی را افزایش دهد.خواب خوب یعنی بین شش یا هشت ساعت و به صورت پیوسته.
________
* دکتر برای کسانی که مبتلا به اختلال خواب هستند چه توصیه ای دارید؟
طبق تعریف انجمن روانپزشکی آمریکا اگر سه روز در هفته و به مدت سه ماه مشکل کمبود خواب داشته باشید مبتلا به اختلال خواب هستید و حداقل سی درصد افراد جامعه درگیر این مشکل هستند و به طبع با عوارضی هم همراه است.مثل خستگی روزانه،تحریک پذیری،مشکل در تصمیم گیری،اختلال تمرکز در روز که اینها عوارض کوتاه مدت است و در دراز مدت مشکلاتی مثل دیابت،فشار خون،آلزایمر و پارکینسون را به همراه خواهد داشت.
________
* و راه درمان؟
اولین کار سعی کنید بعدازظهرها که به شب می رسیم از مصرف چای و قهوه خودداری کنید.در زمان خواب که می خواهید به رختخواب بروید از فضای مجازی دوری کنید.با شکم پُر نخوابید و حداقل سه ساعت قبل از خواب غذای سنگین نخورید.خوردن شیر سرد قبل از خیلی می تواند مؤثر باشد و از داروهای گیاهی مثل سنبل الطیب یا گیاه والرین و بابونه استفاده کنید و مصرف مکمل هایی مثل منیزیم.
________
* در بین حرفاتون اشاره کردید به افسردگی دو قطبی لطفا در این باره هم بگویید؟بیمار دو قطبی چه نشانه هایی دارد؟
اول باید به این سوال فکر کنیم که اصطلاح افسردگی دو قطبی اصلا چی هست؟خیلی ها دچار افسردگی دو قطبی هستند و تخمین زده می شود که سی تا پنجاه درصد افسردگی ها دو قطبی هستند.خیلی باب شد کسانی که دچار این اختلال هستند به صورت خوددرمانی یا خیلی از پزشکان بدون اینکه درکی از اختلال دو قطبی داشته باشند فقط برای بیمار داروی ضد افسردگی تجویز می کنند که اشتباه بزرگی است و این افسردگی نه تنها درمان نمی شود که روز به روز بدتر هم می شود.یک سری سرنخ هایی وجود دارد که ما را به سمت افسردگی دو قطبی سوق می دهد.در این اختلال علائم برعکس می شود.فرد دچار پرخوابی می شود.اشتهای زیادی پیدا می کند،بی قرار است و ممکن است دچار حمله های پنیک شود.افسردگی های بعد از زایمان در اغلب موارد افسردگی دو قطبی هستند.افسردگی هایی که علامت های میکس دارند یعنی هم فعالیت زیاد و افسردگی دارند مدام تکرارشونده هستند یعنی بیشتر از چهار تا شش بار تکرار می شوند و هم مزمن هستند هم از دسته های افسردگی های دو قطبی هستند و تشخیص و درمان آنها بسیار مهم و قابل حل است.
________
* دکتر درباره ی آپنه خواب هم می گویید؟
آپنه خواب مشکلی است که خیلی دیر رسیدگی و تشخیص داده می‌شود.بیشتر مردان میانسال قد بلند سفید پوست درگیر این معضل می شوند و کمی هم می توانند افزایش وزن داشته باشند که خروپف می کنند و در پنج ثانیه دچار آپنه خواب می شوند که آن پنج ثانیه به شدت خطرناک است.چون در آن پنج ثانیه نفس قطع می شود و به اصطلاح عضلات شل می‌شود و حلق و حنجره می ریزد و به راحتی می تواند کشنده باشد.ما انسانها در حالت بیداری اگر نفسمان را حتی به مدت دو دقیقه حبس کنیم هیچ اتفاقی نخواهد افتاد و به راحتی هم این کار را انجام می دهیم ولی در خواب به خاطر فعال شدن مکانیزم هایی در ساقه مغز وجود دارد پنج ثانیه وقفه تنفسی می تواند به شدت عوارض خطرناکی داشته باشد.
________
* نظرتان درباره ی تکنیک صندلی خالی چیست؟
گاهی اوقات در زندگی اتفاقاتی می افتد که باعث می شود احساسات شدیدی را تجربه کنیم.خشم،ترس،اضطراب،غم و ناباوری از جمله احساساتی هستند که ممکن است در مواجهه با اتفاقات ناگوار تجربه کنیم.تجربه کردن این احساسات کاملاً طبیعی هستند.اگر این احساسات را سرکوب کنیم یا نتوانیم به نحوی آنها را تخلیه کنیم حجم سنگین از احساسات منفی درون ما ذخیره می شود در آن صورت ما به انباری از احساسات منفی تبدیل خواهیم شد که سلامتی روح و روانمان را تحت تأثیر قرار می دهد.احساسات سرکوب شده مانند خشم،ترس یا ناراحتی می توانند به سادگی با تغییر تون سمپاتیک و پاراسمپاتیک به بیماری قلبی و عروقی تبدیل شود.اگر این احساسات به صورت مدام در بدن سرکوب شوند و نادیده گرفته شوند حتی این قدرت را پیدا می کنند که به توده های خوش خیم و بدخیم تبدیل شوند.
________
* برای مهار این احساسات بیاد به سراغ تکنیک صندلی خالی رفت؟
بله،در واقع تکنیک صندلی خالی نوعی تکنیک ابراز احساسات به صورت کنترل شده و بی خطر است .این تکنیک بر پایه ابزار بدون خطر و کنترل شده احساسات عمل می کند.اگر نمی توانید برای جلسات رواندرمانی مراجعه کنید در این روش می توانید در اتاقی خلوت و تنها بنشینید و روبه روی خودتان یک صندلی خالی قرار دهید و فرض کنید که روی آن سوژه شما نشسته است.مثلاً کسی که از دست او عصبانی هستید یا عزیزی را از دست داده اید.حالا باید شروع کنید با صندلی خالی صحبت کنید.شاید کمی عجیب به نظر برسد اما وقتی با صندلی خالی حرف می زنید و فرض را به این می گذارید که این صندلی همان کسی نشسته است که باید احساسات سرکوب شده شما را بشنود به طرز عجیبی خالی می شوید.حتماً تجربه کنید حس و حال خوبی دارد.
________
* یک نصیحت به تمام کسانی که گوشه دلشان یک غم نهفته دارند؟
زندگی را جدی نگیرید.زندگی و دنیا راه خودش را می رود و ما به دنبال زندگی.زندگی،دنیا برای هیچکدام از ما صبر نمی کند و ما برای دنیا هیچ ارزشی نداریم.دنیا کار خودش را می کند.با آدمهایی که دوستشون دارید حرف بزنید.وقتی ناراحت و خوشحال هستند حتی وقتی دلخورند و نمی توانند ببخشند.وقتی غصه امونشون را بریده.وقتی راه چاره ای نیست.آدمیزاد اگر حرف نزند باید تنهایی بار دردهایش را به دوش بکشد.با هم حرف بزنید.حرف زدن انسان را سبُک می کند و حال خوبی دارد.اما با کسی حرف بزنید،دردودل کنید که مطمئن باشید رازدار است و محرم اسرار.گاهی گوش شنوا هست اما قلب اَمن نه.
________
* شما هر روز با مراجعه کننده روبرو هستید که پر از درد،رنج و غم هستند شنیدن رنج و غمشان روی شما اثر نمی گذارد؟
ما همه انسانیم و درد و رنج آدمها می تواند روی ما اثر منفی بگذارد و حساس باشد.ولی در دوره تحصیل و تخصصی ما یاد گرفتیم که با بیمارمان همدردی کنیم نه همزادپنداری.در روانپزشکی اصطلاحی به نام سیمپتی (SMYPATHY) و ایمپتی (EMPATHY) وجود دارد.سیمپتی یعنی خودت را جای شخص بگذاری،رنج و دردش را کامل بفهمی،تجربه کنی و ایمپتی یعنی درکش کنی و کنارش باشی.با یاد گرفتن تکنیک هایی می‌شود احساسات منفی را کنترل و غلبه کرد.اگر من یا هر پزشکی در هر شاخه ای با هر رنج و غم بیمارش درگیر شود که از خود پزشک چیزی باقی نمی ماند و خودش هم نیاز به درمان پیدا می کند.
________
* موضوعی که این روزها در بین جوانان خیلی شایع شده است حملات اضطرابی یا پنیک اتک هست.درباره اش می گویید؟
پنیک شایع ترین اختلال اضطرابی در دنیاست که به آن (PANIC DISODER) هم می گویند.اختلال پنیک که خیلی سریع به درمان جواب می دهد اما عود کننده است و نیاز به درمان قطعی دارد.پنیک ناشی از عدم تعادل بین سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک مغز است و خیلی اوقات به مکانیزم های ناخودآگاه ارتباط دارد.یک استعداد ژنتیکی باید درباره ی پنیک وجود داشته باشد.پنیک یک حمله اضطرابی شبیه به مرگ قریب الوقوع است.هیچکس تا به حال از حمله پنیک نمُرده و جانش را از دست نداده.حمله های پنیک هیچ ربطی به بیماری های قلبی و عروقی ندارد.پنیک یک حمله عصبی است که از مغز منشأ می گیرد.به خاطر عدم تعادل سیستم اتونومیک بدن است،نگران کننده نیست.هيچوقت نگران حمله های پنیک نباشید گذراست و به هیچ عنوان کشنده نیست.قطعاً با دارودرمانی و رواندرمانی قابل درمان است و تمام می شود.
________
* درباره ی تن آرامی و مدیتشین گفتید.مدیتشین باعث چه اتفاقی در روند و بهبود افسردگی می شود؟
مدیتیشن سبب ترشح اندروفین از غده هیپوفیز می شود.اندروفین ها به ما احساس خوب بودن می دهد احساسی و جسمانی.مدیتشین همچنین فعالیت ناحیه ای از مغز را افزایش می دهد که با احساسات و تجربیات مثبت همراه است.برخی از مطالعات نشان می دهد که مدیتیشن به مبارزه با افسردگی و اضطراب کمک می کند و همچنین مدیتیشن و تن آرامی منظم تحمل درد را بهبود می بخشد.می توانید در هر زمان از شبانه روز تن آرامی انجام دهید.زمان ایده‌آل برای مدیتیشن اول صبح است.مزایای این کار زمانی افزایش پیدا می کند که ذهن قبل از شروع استرس های روز آزاد و شفاف باشد.یکی از بزرگترین اشتباهات در مورد مدیتیشن این است که زمان زیادی طول می کشد.می توان با زمان اندک هم تن آرامی و مدیتیشن انجام داد حتی به اندازه پنج دقیقه.
________
* برای انجام و شروع مدیتیشن چه کارهایی باید انجام داد؟
جایی باشید آرام با لباسی مناسب و راحت.اطمینان حاصل کنید درجه حرارت اتاق مناسب است.تلویزیون و گوشی را بی‌صدا کنید.قبل از انجام مدیتیشن مسواک بزنید.فضایی آرام به این کار اختصاص دهید.کافیست مکان امن و آرام باشد تا بتوانید هر روز صبح پنج دقیقه در آرامش این کار را انجام دهید.تکنیکی پیدا کنید که برای شما مناسب است.روش های زیادی برای مدیتیشن وجود دارد.حتی اپلیکیشن های مختلف که می توانید از آنها کمک بگیرید.برخی با تمرکز بر تنفس خود تن آرامی انجام می دهند.برخی مانتراها را تکرار می کنند و بعضی با یوگا.این کار با تمرین و تکرار درست اثرگذار است.احتمالا فوراً و به آسانی نخواهید توانست درست مدیتیشن کنید.اشکالی ندارد اگر طول بکشد تا به آن نتیجه مطلوب برسید و یک مدیتیشن خوب داشته باشید.
________
* یکی از موارد شایعی که این روزها خیلی زیاد شده فقدان لذت از شرایطی است که در آن قرار دارند؟
بله.یکی از موارد شایعی که این روزها من در مطب و مراجعینم می بینم آنهدونیا یا فقدان لذت از شرایط و فعالیت های لذت بخش زندگی است.چیزی که قبلاً خوشحالشان می کرد دیگر خوشحالشان نمی کند.در جمعی هستند مثلا جمع دوستان،مهمانی اما دوست دارند زودتر برگردند خانه و در کنج تنهایی خودشان باشند.از خوردن بستنی و شکلات لذت می بردند اما الآن این اتفاق نمی افتد.بسیار مقاوم در مقابل دارو درمانی و رواندرمانی.علت چیست؟اختلال مکانسیم دوپامین در ناحیه جلوی مغز که در افسردگی و اسکیزورفیا و بیماری های دو قطبی هم دیده می شود.درمان این بیماری هم به شکل کتامین تراپی،تحریک مغناطیسی مغز (tms) و میکرودوزسایلوسیبین است و قابل درمان.
________
* برای سوال آخر هر چه که بتواند اندکی از اندوه دل کسی کم کند؟
ای برادر تو همان اندیشه ای مابقی خود استخوان و ریشه ای.آدمی که پناه می آورد به شما برای حرف زدن دنبال نصیحت،قضاوت یا حتی شماتت شدن نیست.او فقط دنبال کسی می گردد که حرفهایش را بشنود.برای اطرافیان خودمان آدم امن شنوایی باشيم.زندگی در جریان است با تمام اتفاقات،پستی و بلندی ها و ما به دنبال زندگی می رویم.زندگی جدی نیست فقط یه شوخی ساده زیبای چندین ساله و یادمان نرود دنیای ما حتی در این برهوت شوخی وار با آدمای امن و صادق قطعاً جای زیباتری است از ازل تا ابد و هرگز اجازه ندهید غباری روی دلتان بنشیند.مراقب خودتون باشید.یا علی و ممنون از شما به خاطر گفتگوی خوبتون.
________
گفتگو با دکتر علی محسنیان متخصص اعصاب و روان (روانپزشک)
گفتگو : پرستو فولادی نژاد
عکس : زهرا تمکین
انتهای پیام/
لینک خبر: